Soms kan een kleine besparing op korte termijn onbedoeld leiden tot grote kosten op de lange termijn. Dit wordt ook wel ‘Penny wise, pound foolish’ genoemd. Een doe-het-zelfhypotheek, ook wel een execution-only hypotheek genoemd, is daar een goed voorbeeld van.
Execution-only hypotheek
Als je voor het eerst een huis koopt en je financiële situatie relatief eenvoudig is, kan het zelf regelen van een hypotheek een optie zijn. Maar ook voor starters kan een verkeerde hypotheekkeuze duizenden euro’s te veel kosten. Denk daarom goed na voordat je begint.
Bij een execution-only hypotheek regel je het grootste deel direct met de geldverstrekker tegen een relatief laag, vast bedrag. Je moet dan echter zelf allerlei zaken uitzoeken en regelen. Bovendien is het aanbod beperkt, omdat niet veel hypotheekverstrekkers alle hypotheekvormen zonder adviseur laten afsluiten.
Kennis- en ervaringstoets
Als je een execution-only hypotheek wilt afsluiten, moet je de hypotheekaanbieder eerst overtuigen van je kennis door de wettelijk verplichte kennis- en ervaringstoets te halen. Als je slaagt voor deze toets, kun je zelf de hypotheek afsluiten. Houd er rekening mee dat je bij veel geldverstrekkers slechts één poging hebt. Als je niet voldoende vragen goed beantwoordt, kun je alleen een hypotheek afsluiten met de hulp van een adviseur.
Op de website van toezichthouder AFM staan voorbeeldvragen die je kunt tegenkomen bij de toets, zoals: “Wim verkoopt zijn woning en houdt nog 100.000 euro over nadat hij zijn hypotheekschuld heeft afgelost. Hij gaat vervolgens bij zijn vriendin Juliëtte in een huurwoning wonen. Een jaar later kopen ze samen een woning voor 250.000 euro en vragen een hypotheek aan voor het volledige bedrag. Wim en Juliëtte mogen de hypotheekrente: A. Niet aftrekken B. Gedeeltelijk aftrekken C. Helemaal aftrekken.”
Om de kennis- en ervaringstoets te halen, moet je beschikken over voldoende kennis van hypotheken. Dit maakt duidelijk waarom een execution-only hypotheek slechts geschikt is voor een kleine groep.
Consumentenbond niet enthousiast
Is een doe-het-zelfhypotheek een verstandige keuze? De meningen hierover zijn verdeeld. Het voordeel is natuurlijk de besparing op advieskosten, maar er zijn ook nadelen. Vooral als je al eerder een hypotheek hebt afgesloten, kunnen de regels voor een nieuwe hypotheek ingewikkeld zijn. Dit geldt met name als je samen met een partner koopt die al eerder een eigen woning heeft gehad.
Volgens de Consumentenbond blijkt uit de praktijk dat de besparing op korte termijn vaak niet opweegt tegen de potentiële besparing op lange termijn. Ze raden deze vorm van hypotheek dan ook af en wijzen op de mogelijke gevolgen van een verkeerde keuze, zoals bij de selectie van een rentevaste periode of de hoogte van de overlijdensrisicoverzekering. Ook de juiste toepassing van regelingen, zoals de bijleenregeling of de overgangsregeling, kan uitdagend zijn.
Overweeg je een doe-het-zelfhypotheek? Voorkom verrassingen en maak eerst een afspraak met een gecertificeerd financieel planner.